Hoe verloopt de procedure medische overmacht?

De focus van de aangepaste re-integratiewetgeving ligt logischerwijs op het re-integreren van arbeidsongeschikte werknemers. Toch kan het gebeuren dat een medewerker definitief ongeschikt is om het overeengekomen werk uit te voeren en dat re-integratie bij de huidige werkgever niet mogelijk is. In die gevallen kan een specifieke procedure opgestart worden tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst omwille van medische overmacht (bijzondere procedure in het kader van art. 34 arbeidsovereenkomstenwet).
 

Er gelden twee strikte voorwaarden:

1. De werknemer is minstens 9 maanden ononderbroken arbeidsongeschikt.
2. Er is geen re-integratietraject aan de gang voor de medewerker in kwestie.

Let op: probeert een werknemer het werk te hervatten, maar hervalt hij of zij binnen de 14 dagen, dan telt dit niet als onderbreking van de arbeidsongeschiktheid.

Zowel de werkgever als de werknemer kunnen dit specifieke traject opstarten. Dat moet gebeuren via een aangetekende zending naar de andere partij en naar de arbeidsarts (zie documenten hieronder). De volgende stap is een onderzoek door de arbeidsarts, dat ten vroegste tien dagen na de aanvraag kan gebeuren (zie documenten hieronder). Let op: maak je als werkgever geen gebruik van deze documenten, dan moet de kennisgeving naar de werknemer expliciet deze zaken vermelden:

• De werknemer heeft het recht om de arbeidsarts te vragen de mogelijkheden naar ander of aangepast werk te onderzoeken.
• De werknemer kan zich in deze procedure laten bijstaan door de vakbondsafvaardiging van de onderneming.

De arbeidsarts zal beoordelen of de werknemer definitief arbeidsongeschikt is voor het huidig overeengekomen werk. Het is interessant om dit duidelijk te omschrijven op het verzoekschrift zodat de arbeidsarts dit goed kan inschatten. Als de arbeidsarts het nodig acht, kan er ook een werkpostbezoek gebeuren.

Bij vaststelling van definitieve ongeschiktheid kan de medewerker de arbeidsarts vragen om de mogelijkheden voor aangepast of ander werk te onderzoeken. De werknemer zal zijn of haar keuze schriftelijk moeten bevestigen.

De arbeidsarts mag de persoonsgegevens met inbegrip van de gegevens van de gezondheid van de werknemer opvragen en verwerken. Mits toestemming van de werknemer kan de arbeidsarts ook contact opnemen met andere artsen zoals de huisarts of een specialist.

De arbeidsarts kan de werknemer wel of niet definitief arbeidsongeschikt verklaren voor het overeengekomen werk. Bij de beslissing ‘definitief arbeidsongeschikt’ kunnen eventueel voorwaarden voor aangepast of ander werk gekoppeld worden indien de werknemer dit schriftelijk heeft aangevraagd.

Binnen de drie maanden na aanvraag bezorgt de arbeidsarts via een aangetekend schrijven zijn beslissing aan de werkgever, de werknemer en – enkel bij beslissing van definitieve ongeschiktheid – de adviserende arts van de mutualiteit.

Scenario 1: de werknemer is definitief ongeschikt voor het overeengekomen werk en heeft geen voorwaarden voor aangepast of ander werk gevraagd

• De werknemer kan in beroep gaan als hij niet akkoord gaat met de definitieve ongeschiktheid voor het overeengekomen werk. Dat moet gebeuren binnen de 21 kalenderdagen na ontvangst van het formulier definitieve ongeschiktheid via een aangetekend schrijven aan de werkgever en de inspectie.
• De werknemer kan binnen de 7 kalenderdagen na ontvangst van het formulier definitieve ongeschiktheid nog vragen naar de voorwaarden voor ander of aangepast werk. Dat dient te gebeuren via een aangetekend schrijven. De arbeidsarts heeft daarna 30 kalenderdagen de tijd om de voorwaarden voor ander of aangepast werk te bezorgen aan de werkgever en de werknemer. Als de werknemer hiervan gebruikmaakt, dan start scenario 2.
• Een beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht kan wanneer er geen beroep meer mogelijk is of als de beslissing definitieve ongeschiktheid behouden blijft na het beroep.

Scenario 2: de werknemer is definitief ongeschikt voor het overeengekomen werk en heeft de arbeidsarts gevraagd de mogelijkheden voor aangepast of ander werk te onderzoeken

• De werknemer kan in beroep gaan als hij niet akkoord gaat met de definitieve ongeschiktheid voor het overeengekomen werk. Dat moet gebeuren binnen de 21 kalenderdagen na ontvangst van het formulier definitieve ongeschiktheid via een aangetekend schrijven aan de werkgever en de inspectie.
• Als de arbeidsarts de voorwaarden voor ander of aangepast werk heeft bepaald, dan ligt de verantwoordelijkheid bij de werkgever: hij moet op zoek naar aangepast of ander werk in overeenstemming met de mogelijkheden van de werknemer. Hij volgt hiervoor de verschillende stappen die beschreven zijn in de re-integratiewetgeving, met name de opmaak van een re-integratieplan (ander of aangepast werk is mogelijk) of een motivatieverslag (ander of aangepast werk is niet mogelijk) op. Afstemming met de werknemer is noodzakelijk en verplicht. Elk re-integratieplan of motivatieverslag dien je als werkgever te bezorgen aan de werknemer en de arbeidsarts.
• Is er geen beroep tegen de beslissing meer mogelijk, dan kan er overgegaan worden tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht, als:
  • De werkgever een motivatieverslag heeft opgemaakt waaruit blijkt dat aangepast of ander werk niet mogelijk is.
  • De werkgever een re-integratieplan heeft opgemaakt maar het voorstel werd geweigerd door de werknemer.

Het re-integratieplan of het motivatieverslag moeten bezorgd worden aan de arbeidsarts en aan de werknemer.

Scenario 3: de werknemer is niet definitief ongeschikt voor het overeengekomen werk

• De procedure stopt zonder gevolg.
• De werknemer kan een re-integratietraject opstarten (zie ‘nieuwe spelregels van het KB re-integratie’).
• Een nieuwe procedure voor beëindiging van de arbeidsovereenkomst kan maar opgestart worden als de werknemer opnieuw 9 maanden arbeidsongeschikt is vanaf de dag van ontvangst van de beslissing van de arbeidsarts.

Scenario 4: de werknemer komt niet opdagen voor het medisch onderzoek

• De werknemer wordt maximaal 3 maal uitgenodigd, met minstens 14 dagen tussen elke oproep.
• Geeft de werknemer tot driemaal toe geen gehoor aan de uitnodigingen, dan is een vaststelling van definitieve ongeschiktheid niet mogelijk en stopt de procedure. De arbeidsarts brengt de werkgever hiervan op de hoogte.