Arbeidsveiligheid: elke dag veilig werken

Het is een spijtig gegeven, maar in de Belgische privésector zijn er nog elke dag medewerkers het slachtoffer van een arbeidsongeval. Enkele cijfers van Fedris, het Federaal agentschap voor beroepsrisico’s, uit het meest recent gepubliceerd jaarverslag 2023:

• In 2023 werd in totaal, voor publieke en private sector samen, 194 959 arbeidsongevalsaangiften ingediend. Dit aantal daalt met 0,1 % in vergelijking met 2022 en blijft nog steeds beneden het niveau van 2019 met bijna 12 %. Het aantal ongevallen bleef waarschijnlijk lager door het aanhouden van telewerk.
   
• Wat de ernst van arbeidsplaatsongevallen van 2023 betreft, heeft 31% geen gevolgen, 64% een tijdelijke ongeschiktheid met een duurtijd die kleiner is dan 6 maand; 4% van de arbeidsplaatsongevallen een tijdelijke ongeschiktheid heeft die langer duurt dan 6 maanden; 1% een blijvende ongeschiktheid en er 50 dodelijke arbeidsplaatsongevallen gebeurden (0,04%).
   
• Het aantal ongevallen op weg naar en van het werk (24 770) steeg tot het op twee na hoogste cijfer ooit, na 2010 en 2019. Bijna een op de vijf arbeidsongevallen in 2023 deed zich onderweg voor, een record. De mogelijke oorzaken voor de toename van het aantal ongevallen op weg naar of van het werk is de toenemende verkeersdrukte; en het grotere aandeel van de elektrische fiets (incl. speedelec) in het woon-werkverkeer.
   
• In de leeftijdscategorie 20 tot 29-jarigen gebeuren de meeste ongevallen. De gevolgen zijn echter vaak minder groot in vergelijking met andere leeftijdscategorieën. Het aantal arbeidsplaatsongevallen per leeftijd vertoont een duidelijke dalende trend naarmate de leeftijd van de mannelijke werknemer stijgt, terwijl het aantal arbeidsongevallen relatief stabiel blijft bij de vrouwelijke werknemers, behalve bij de jongste werkneemsters waar een iets hogere waarde wordt waargenomen.  Het aantal arbeidsongevallen bij vrouwen ligt beduidend lager dan bij mannelijke collega’s.
   
• Uitglijden of struikelen met een val als gevolg blijft de meest voorkomende oorzaak in de privé-sector. Bewegen van het lichaam zonder fysieke belasting staat op de tweede plaats, gevolgd door verlies van controle over een machine, vervoer- of transportmiddel, handgereedschap, voorwerp, dier op nummer drie.  In de publieke sector is “Verrassing, schrik, geweldpleging, agressie, bedreiging, aanwezig zijn” de op één na belangrijkste afwijkende gebeurtenis bij arbeidsplaatsongevallen, met een aandeel van 17,9% in 2023 en dit aandeel vertoont een stijgende trend voor de periode 2021-2023. Deze afwijkende gebeurtenis komt daarentegen eerder zelden voor in de private sector (4,9% in 2023).

Doet zich een arbeidsongeval voor in de organisatie, dan legt de wet op om de omstandigheden grondig en methodisch te laten onderzoeken door een preventieadviseur. Zo krijg je inzicht in oorzaak en gevolg en kan je efficiënte preventiemaatregelen invoeren. Die moeten voorkomen dat het ongeval zich herhaalt.

• Kleine ingrepen kunnen het aantal arbeidsongevallen al gevoelig verlagen.
• Met quick wins zoals aandacht voor orde en netheid op de werkplek kun je al veel onheil vermijden.
• Met een goede risicoanalyse spoor je tijdig potentieel gevaarlijke situaties op, zodat ongevallen kunnen worden vermeden. Ook de analyse van bijna-ongevallen of EHBO-ongevallen kunnen oorzaken blootleggen en leiden tot zinvolle aanpassingen om erger te voorkomen.
• Communiceren met je medewerkers is essentieel om effectieve maatregelen uit te werken.
• Veilig werken is grotendeels een kwestie van de juiste ingesteldheid van medewerkers. Overleg helpt alle partijen tot de juiste inzichten te komen.
• Preventiemaatregelen houden vaak een veranderingstraject in.
• Medewerkers goed informeren over de risico’s die ze lopen, is belangrijk. Alleen zo zullen ze de maatregelen – die soms vertragend werken of discipline vergen – aanvaarden en respecteren.

• Minder arbeidsongevallen en minder medewerkers die tijdelijk of blijvend arbeidsongeschikt zijn.
• Een systematische, effectieve aanpak om ongevallen te vermijden, conform de actuele wetgeving.
• Naast een analyse van de arbeidsongevallen kan Mensura helpen een globaal en jaarlijks preventieplan op te stellen, een risicoanalyse uit te voeren – zowel algemeen als per werkpost – en een risicoanalyse op elektrisch installaties, brandpreventie en explosieve atmosferen. Mensura voorziet ook bijstand, professionele begeleiding en coaching van de interne preventieadviseur.
• Meer continuïteit in de productie en/of dienstverlening.
• Ondersteuning en aanbevelingen wanneer nieuwe of grondig aangepaste machines op de markt komen of in gebruik worden genomen. 

Arbeidsveiligheid begint met een goede kennis van de werkplek en de gebruikte toestellen, zowel bij preventieadviseur, aankoper als medewerker.

Opleidingen rond arbeidsveiligheid

• Basisopleiding preventieadviseur niveau III
• Basisopleiding brandpreventie en -bestrijding
• Veilig werken aan elektrische installaties 'gewaarschuwde personen BA4'

Lees al onze blogposts over arbeidsveiligheid.

Mis er geen enkele en schrijf je in op onze maandelijkse nieuwsbrief.

Optimale arbeidsveiligheid: data als sleutel tot ongevalvrij werken bij ArcelorMittal Tailored Blanks Genk