Arbeidsongevallen: psychologische oorzaken en oplossingen

Hoewel de meeste incidenten op de werkvloer relatief onschuldig zijn, doen zich nog (te) vaak ernstige arbeidsongevallen voor. Botbreuken – bijvoorbeeld als gevolg van een valpartij – komen daarbij in elke sector het vaakst voor.

Naast alle preventiemaatregelen is de ingesteldheid van medewerkers ten opzichte van veiligheid en preventie een cruciale factor bij ongevallen op de werkvloer. Als werkgever is uw invloed daarop groter dan u misschien denkt.

Elke job brengt risico’s met zich mee. Het wordt echter gevaarlijk wanneer medewerkers aan bepaalde arbeidsrisico’s gewend raken. Na een tijdje zijn ze zodanig vertrouwd met de (onveilige) situatie dat ze de mogelijke gevaren niet meer spotten en minder alert zijn.

Hoewel medewerkers de risico’s meestal wel kennen, zorgt gewenning ervoor dat ze toch hun grenzen verleggen. En dan loopt het vroeg of laat mis.

Een andere oorzaak van die grensverschuiving ligt bij de organisatie en haar economische doelstellingen. Tegelijk willen medewerkers hun job goed doen. De werkdruk die daaruit voortvloeit, kan sommige medewerkers aanzetten tot risico’s nemen. Ze gaan bijvoorbeeld zo snel mogelijk aan de slag, ook al zijn de vereiste voorbereidingen nog niet in orde.

Als werkgever investeert u het best in werkwijzen die uw bedrijfsdoelen combineren met een optimale veiligheid op de werkvloer. Het spreekt voor zich dat doelstellingen behalen niet ten koste mag gaan van veiligheid en welzijn.

Wees daarover heel duidelijk in uw communicatie met medewerkers. Toon voldoende begrip voor eventueel uitgestelde taken. Zo pakt u vooral de onderliggende oorzaken aan van arbeidsongevallen.

Om het probleem bij de wortels aan te pakken en een effectief veiligheidsbeleid op te zetten, is het ook belangrijk om gedragsverandering te stimuleren. Dat doet u via een wisselwerking van bijvoorbeeld veiligheid promoten, open communiceren, de nodige middelen ter beschikking stellen en voldoende uitleg geven.

Medewerkers zullen zo alvast minder geneigd zijn om de veiligheidsregels te overtreden door risicogewenning of werkdruk. Meer nog, het laat medewerkers actief meedenken over hoe het werk veiliger kan. U laat duidelijk blijken dat veiligheid belangrijk is én uw medewerkers zijn meer geneigd om onveilige situaties aan te kaarten.

Met dank aan Jan Van den Brande, preventieadviseur bij Mensura.