Eerste hulp bij mentale problemen op de werkvloer

28-01-21

1 op 3 Belgen zit niet goed in zijn vel, 10% heeft een psychische stoornis zoals depressie. Door de coronamaatregelen stijgt het aantal geestelijke gezondheidsklachten bovendien. Als werkgever, preventieadviseur of leidinggevende is het dan ook zaak om mentale problemen op het werk vroegtijdig op te sporen en aan te pakken.

De Eerste Hulp bij Mentale Problemen-methode (kortweg EHMP) reikt leidinggevenden hiervoor de nodige vaardigheden aan. “Voor de duidelijkheid: EHMP heeft niet als bedoeling om hen op te leiden tot professionele hulpverleners”, legt Marianne Van Hees, preventieadviseur bij Mensura, uit.

“De trainingen focussen vooral op het herkennen van psychosociale problemen in een vroeg stadium, steun bieden en medewerkers sneller doorverwijzen. Op die manier kunnen leidinggevenden een collega helpen die een geestelijk gezondheidsprobleem aan het ontwikkelen is of een crisis doormaakt. Zo kunnen ze ernstige mentale gezondheidsklachten mee helpen voorkomen.”

De olifant in de kamer

Die vaardigheden zijn zeker geen overbodige luxe. “Hoewel ze steeds vaker voorkomen, zitten psychische aandoeningen zoals depressie, burn-out en angst nog altijd in de taboesfeer. Zeker voor leidinggevenden is het bovendien essentieel om gepast te reageren wanneer een medewerker bij hen aanklopt. Professionele hulp is immers niet altijd binnen handbereik.”

Wat houdt de EHMP-aanpak in?

Naast risico’s inschatten leren leidinggevenden tijdens het EHMP-programma hoe ze onbevooroordeeld kunnen luisteren, geruststellen, informeren en aanmoedigen om gepaste hulp te zoeken.

“Er komt onder andere een hele reeks preventieve maatregelen aan bod, zoals inzicht in psychosociale ziekten, risicoanalyse en hanteringsgedrag (bv. coaching, assertiviteitstraining)”, vertelt Boudewijn D’Hauwers, preventieadviseur psychosociale aspecten bij Mensura.

Opleidingsprogramma met 2 luiken:

1.     Een expert schetst het theoretische kader waarin hij/zij specifieke psychische problematieken toelicht: wat zijn mogelijke psychosociale problemen waarmee leidinggevenden te maken kunnen krijgen? Wat zijn daarvan de oorzaken en gevolgen? Hoe gaan ze ermee om?

2.     Tijdens het praktijkluik ontdekken de deelnemers via simulaties en rollenspelen om gepast te reageren.

Eerste hulp bij een mentale crisis

Enkele snelle eerstehulptips voor crisissituaties (bv. paniekaanval, stressreactie) uit de opleiding:

  • blijf kalm, neutraal en geduldig;
  • breng de persoon naar een rustige, veilige plaats;
  • spreek duidelijk, traag en op een geruststellende manier;
  • help de persoon bij het controleren van de ademhaling;
  • laat de persoon zijn/haar verhaal vertellen;
  • prijs het feit dat de persoon u in vertrouwen neemt;
  • focus op begripvol reageren, niet op advies geven;
  • wijs de persoon op het bestaan van zijn/haar ondersteunend netwerk;
  • moedig de persoon eventueel aan tot het praten met een professional.

“Met de nodige kennis en oefening zijn leidinggevenden beter gewapend wanneer ze te maken krijgen met mentaal belaste medewerkers – én tegen het verzuim dat daaruit kan volgen,” besluit Marianne.