Suïcidepreventie op het werk: dit kunt u als werkgever doen
Met jaarlijks meer dan duizend zelfdodingen liggen de Vlaamse zelfmoordcijfers schrikbarend hoog. Als werkgever kunt u een impact hebben op dat aantal. Met een preventiebeleid verkleint u immers de kans dat een van uw medewerkers beslist om uit het leven te stappen.
In Vlaanderen ondernemen elke dag gemiddeld dertig mensen een poging om hun leven te beëindigen. Zeventig procent van alle zelfdodingen gebeurt onder de werkende bevolking. De kans is dus reëel dat u of uw werknemers ooit rechtstreeks of onrechtstreeks geconfronteerd wordt met suïcide: een collega onderneemt een zelfmoordpoging, overlijdt door zelfdoding of verliest op die manier een naaste.
Risicofactoren op de werkvloer
Zelfdoding is een complex fenomeen. Vaak ligt een combinatie van genetische, biologische, psychologische en sociale factoren aan de basis. Ook werkgerelateerde aspecten kunnen een rol spelen:
- Jobstress: de combinatie van hoge eisen en weinig controle heeft een groot effect op de ontwikkeling van geestelijke gezondheidsproblemen.
- Intimidatie of pesten: 52% van de werknemers die gepest worden op het werk vertoont zelfmoordgedachten of neigingen.
- Werkloosheid en economische crisis: hoge werkloosheidscijfers gaan gepaard met een toenemend aantal zelfdodingen
De vier pijlers van een suïcidepreventiebeleid
Alle zelfdodingen voorkomen is onmogelijk, maar als werkgever kunt u wel een rol spelen door een preventiebeleid op te stellen. Dat beleid heeft aandacht voor mentale problemen en verkleint het risico op suïcide op de werkvloer. Een preventiebeleid onder andere oog heeft voor suïcide bevat vier pijlers:
1. Beperk de psychosociale risico’s
Psychosociale risico’s vormen een van de grootste gevaren voor de lichamelijke en psychische gezondheid uw werknemers. Met een risicoanalyse brengt u die helder in kaart, waarna u concrete preventiemaatregelen neemt. Denk bijvoorbeeld aan een campagne rond respect op het werk of een goede work-lifebalance stimuleren.
2. Doorbreek het taboe rond mentaal welzijn
Een open gesprek met een medewerker die met psychologische problemen kampt, is een eerste cruciale stap in de goede richting. Verschillende personen binnen een organisatie spelen daarin een rol: de vertrouwenspersoon, de bedrijfsarts of de hr-afdeling.
Moedig medewerkers aan om gebruik te maken van interne of externe gezondheidsdiensten. Een re-integratiebeleid vergemakkelijkt en ondersteunt dan weer de terugkeer naar het werk na mentale gezondheidsproblemen.
3. Leid managers en werknemers op
Tijdens een First Aid Mental Health-training leren werknemers onder meer hoe ze waarschuwingssignalen voor zelfmoordgedrag kunnen herkennen en crisissituaties aanpakken. U neemt zo’n opleiding best op in het brede bedrijfsbeleid rond gezondheid op het werk. Zo stemt u zelfmoordpreventie, het hr-beleid, stressmanagement, de bevordering van de geestelijke gezondheid en burn-outpreventie op elkaar af.
4. Beperk de toegang tot gevaarlijke middelen
Voor beroepen met een gemakkelijke toegang tot medicijnen, vuurwapens, scherpe objecten of pesticiden is het belangrijk om ervoor te zorgen dat die middelen veilig zijn opgeborgen, wanneer ze niet nodig zijn. Scherm gevaarlijke hoogtes af, bijvoorbeeld met veiligheidshekkens op daken en sloten op de ramen. Werken werknemers op grote hoogte of daken, dan bent u wettelijk verplicht om bescherming te voorzien, bijvoorbeeld in de vorm van veiligheidsrails.
Wat als uw organisatie toch geconfronteerd wordt met suïcide?
Ondanks voorzorgsmaatregelen valt zelfdoding nooit helemaal uit te sluiten. Op dat moment helpen concrete procedures om de situatie structureel aan te pakken: ze geven aan wie welke taken en verantwoordelijkheden heeft en welke stappen ondernomen moeten worden. Alle procedures bundelt u in een actieplan dat u met de hele organisatie deelt. Zo vermijdt u impulsieve, ondoordachte acties of onduidelijkheid als er snel gehandeld moet worden.
Een actieplan verschilt van bedrijf tot een bedrijf. Het is immers aangepast aan het soort job, de grootte en de structuur van het bedrijf, de beschikbare gezondheidsdiensten … Bij het opstellen van zo’n plan zit u samen met de belangrijkste actoren op de werkvloer. Denk aan preventie-adviseurs, bedrijfsartsen en hr-managers. Daarnaast kunt u de hulp van een deskundige inschakelen. Tot slot updatet u het crisisplan regelmatig. Enkel zo blijft het ook nuttig en doeltreffend op lange termijn.
Mensura helpt u mentale problemen aan te pakken
Met de opleiding ‘Eerste hulp bij mentale problemen’ krijgt u technieken aangeleerd om medewerkers met mentale problemen te herkennen, te begeleiden of na lange afwezigheid te re-integreren. Meer informatie nodig? Wij helpen u graag: mail ons of bel +32 2 549 71 00.