Blijf stress en burn-out de baas met de BASICS-methode
Ons brein krijgt dagelijks een extreme hoeveelheid prikkels te verwerken. Overbelaste hersenen als gevolg daarvan zijn wellicht een factor bij de toename van burn-outs. In zijn boek ‘Zooikoorts’ schijnt internationaal welzijnsonderzoeker en psycholoog Hein Zegers zijn licht over de problematiek.
Welke oorzaken verklaren volgens u de sterke toename van burn-outs?
Hein Zegers: “De oorzaken van burn-out zijn complex en moeilijk wetenschappelijk aan te tonen. Vergelijk een werknemer met burn-out met een boom die vuur vat: een smeulende sigaret kan de onmiddellijke aanleiding zijn. Maar misschien is een lange droogte de onderliggende oorzaak. En is die droogte dan een gevolg van de klimaatopwarming? Een oorzakelijk verband valt moeilijk te bewijzen.
Sommige persoonlijkheidskenmerken gaan wel vaker samen met burn-out, net zoals de ene houtsoort sneller vuur vat dan de andere. Maar om mensen vast te pinnen op het soort hout waaruit ze zijn gesneden, dat is een brug te ver.”
Welke rol spelen digitalisering en onze toenemende afhankelijkheid van smartphones, sociale media enzovoort?
“Altijd bereikbaar zijn, een overvolle agenda, een ellenlange takenlijst – dat noem ik ‘zooikoorts’. Ons brein merkt het verschil niet tussen een e-mailconversatie en een face-to-facegesprek. Door onze smartphones en overstromende mailboxen is het dus net alsof we samen in dezelfde ruimte zitten met honderden e-mailcontacten, Facebook-vrienden en LinkedIn-connecties. Logisch dat we daar ‘zooikoortsig’ van worden.
Net zoals de temperatuur in onze atmosfeer alsmaar stijgt, neemt ook de zooikoorts bij medewerkers toe. Welke rol de opwarming van de aarde speelt bij een bosbrand is even moeilijk vast te stellen als de link tussen zooikoorts en burn-outs. Maar de kans is groot dat ze samengaan.”
Kunnen we ons tegen die ‘zooikoorts’ wapenen?
“Het is goed om je af en toe elektronisch af te zonderen: je Outlook uitzetten, pushmeldingen uitschakelen, je telefoon op stil zetten … De minister van Werk wil burn-outs aanpakken via een recht op onbereikbaarheid voor medewerkers. Maar bij zo’n maatregel is het cruciaal dat werknemers zélf kunnen kiezen wanneer ze die deconnectie inlassen. Wie deconnectie verplicht, beknot juist de vrijheid en regelruimte van de werknemer, wat net het risico op burn-out doet toenemen.
In ‘Zooikoorts’ beschrijf ik de BASICS-therapie, een routine die voortsproot uit empirisch onderzoek bij mensen die bewust voor een breinvriendelijkere omgeving kiezen. BASICS staat voor Back (een stap terugzetten), Attention (aandacht), Select (kiezen), Invest (investeren in je keuzes) en Cut (knippen). Door in je activiteiten te snoeien, kun je meer Sense (zinvolheid) ervaren. In een werkcontext leidt BASICS vaak tot de 80-20-regel: 20% van je nauwkeurig geselecteerde werkinvestering leidt tot 80% van je positieve resultaten.”
Is breinvriendelijker werken louter een kwestie van zelfdiscipline?
“Sensibilisering is zeker aangeraden, maar sommige werkgevers gaan verder. Zo bestaan mailpolicy’s die medewerkers adviseren om slechts twee keer per dag hun mailbox te checken. Ook schermloos vergaderen is oké, zolang het past binnen het bredere bedrijfsklimaat en medewerkers hun regelruimte behouden. Hoe dan ook is het hoog tijd om in actie te schieten, willen we toekomstige schade beperken.”
Wapen uw medewerkers tegen stress en burn-out
Concrete vragen over burn-out op de werkvloer? Laat u bijstaan door onze experts. Samen stellen we een preventieplan op maat op om uw medewerkers energiek, gemotiveerd en in balans te houden. Neem contact met ons op via psychosociale-aspecten@mensura.be.