Is de verhouding zoek tussen medische overmacht en succesvolle re-integratie? – Opinie

Absolute cijfers zijn zelden ook een absolute waarheid. Het klopt dat externe diensten voor preventie en bescherming op het werk meer aanvragen krijgen om de procedure ‘beëindiging van de arbeidsovereenkomst door medische overmacht’ op te starten. Daarmee kunnen organisaties afscheid nemen van langdurig zieke werknemers voor wie er geen re-integratieperspectieven (meer) zijn.

Een eerste nuancering: 30% van die aanvragen komen van werknemers zelf, die zo het bedrijf kunnen verlaten met behoud van hun rechten. En zo moeten we ook naar re-integratie kijken: werkhervatting bij de eigen werkgever is niet alleenzaligmakend. Eigenlijk moeten we denken in termen van ‘re-integratie op de arbeidsmarkt’. Een pilootproject dat Mensura en IDEWE uitvoerden in samenwerking met VDAB, toonde aan dat als je definitief ongeschikt verklaarde werknemers onmiddellijk doorstuurt naar een arbeidsbemiddelaar, 23% na 6 maanden terug aan het werk is. Na 12 maanden loopt dat op tot 41%. Ook dat is succesvolle
re-integratie, ondanks medische overmacht.

Enkel formele re-integratietrajecten in rekening brengen – de werkhervattingstrajecten volgens de officiële re-integratieprocedure – vertekent het beeld van effectieve werkhervatting. Er zijn namelijk ook informele trajecten mogelijk, die administratief veel minder zwaar zijn. Jaar na jaar nemen die toe. In de meerderheid van de gevallen leiden ze ook tot succesvolle
re-integratie.

Uit onze Mensura-cijfers blijken vooral kleinere bedrijven, waar aangepast werk niet evident is, gebruik te maken van ‘medische overmacht’. Neem het voorbeeld van een klein bouwbedrijf, met een handvol werknemers in dienst. Als daar iemand uitvalt door rugproblemen, dan is aangepast werk voorzien nagenoeg onmogelijk.

Moeten we nog meer moeite doen om langdurig zieken aan het werk te krijgen? Absoluut!
Maar dat is niet enkel de verantwoordelijkheid van werkgevers. Werken maakt deel uit van het genezingsproces. Daarom deze oproep aan alle behandelende artsen: geef aan wat iemand wél nog kan in plaats van te focussen op wat niet meer kan. Zelf onderging ik begin dit jaar een rugoperatie. Prompt kreeg ik een ziekteattest van 6 weken onder mijn neus geduwd.
Zes weken? Niemand heeft mij gevraagd welk werk ik doe en of ik bv. van thuis kon werken.
Ook werknemers hebben hier een verantwoordelijkheid. Zij mogen best het debat aangaan met hun arts om te kijken hoe ze het contact met de werkvloer kunnen behouden.

Tot slot: laten we in elke organisatie werk maken van een welzijns- en verzuimbeleid.
Dat werkgevers hier meer en meer aandacht aan besteden is hoopgevend. Want beter dan werknemers te helpen re-integreren is helpen voorkomen dat ze überhaupt uitvallen.