Hoe beperk je het risico op legionella na een zomerstop?

Lege klaslokalen, gesloten tandartspraktijken, bouwwerven of andere bedrijven die er verlaten bijliggen. Naast werknemers die genieten van een verdiende vakantie, hebben die scenario’s één ding met elkaar gemeen: ze zijn de ideale broedplaatsen voor de legionellabacterie. Niet ongevaarlijk, aangezien die legionellose veroorzaakt, een infectieziekte die de longen hevig aantast.

De bacterie gedijt in vochtige omstandigheden met een temperatuur tussen de 25 °C en 55 °C. Denk bijvoorbeeld aan een doucheruimte, koeltoren of luchtbehandelingstoestel met bevochtiging. Worden die even niet gebruikt? Dan kan de legionellabacterie zich nestelen en vermenigvuldigen in het stilstaande water. 
 

Je kan niet besmet raken met de legionellabacterie door het geïnfecteerde water te drinken, maar wel door besmette waterdeeltjes – ook wel aerosolen genoemd – in te ademen. Dat kan als het water bijvoorbeeld verneveld is. De bacterie kan niet worden overgedragen van mens op mens. 

Eens besmet kan legionella de ‘veteranenziekte’ veroorzaken, een ernstige longziekte die bij laattijdige behandeling kan leiden tot langdurige ziekte of een dodelijke afloop. Ook een milder ziekteverloop bestaat: legionellagriep.

Elk bedrijf is wettelijk verplicht om een risicoanalyse op te stellen om de gevaren op de ontwikkeling van legionella te evalueren en op basis van de resultaten een beheersplan uit te werken.

Met deze preventieve maatregelen start je veilig op na de zomerstop: 

• Spoel koudwatertappunten en -leidingen gedurende minimum 5 minuten grondig met koud water (< 20 °C). Voorkom opspattend water door bijvoorbeeld een spons onder de straal te plaatsen en douchekoppen te demonteren vóór het spoelen. Als je een douchekop niet kunt verwijderen, wikkel er dan een plastic zak rond waarin je één opening maakt.
• Stel boilers, doorstromers en warmwaterproductietoestellen zo hoog mogelijk in (+ 60 °C) en voer een thermische desinfectie uit. Dat doe je door eerst de kraan open te draaien die het verste van de boiler staat en vervolgens de andere kranen open te draaien; zo wordt elke waterpunt met voldoende hoge temperatuur behandeld. 
  
  ​
  • Controleer hierbij de mengventielen van het mengwater en stel ook deze zo hoog mogelijk in. 
  • Meet voor de zekerheid de behaalde temperatuur aan het tappunt. Die kan immers afwijken van de ingestelde temperatuur. De duurtijd van de spoeling hangt af van de gemeten temperatuur aan het tappunt: 5 minuten bij 70 °C en 10 minuten bij 65 °C. 
  • Om verbrandingsgevaar te voorkomen, voer je de thermische desinfectie bij voorkeur uit op een moment dat niemand de tappunten gebruikt en spoel je de toestellen na de desinfectie uit met koud water.
  • Communiceer duidelijk wanneer een desinfectie plaatsvindt.
  • Check bovendien steeds of de leidingen bestand zijn tegen hoge temperaturen. Als dat niet het geval is, bestaat het risico dat ze verbuigen, barsten of sneller corrosie vertonen.