De taken en samenstelling van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk
Na de sociale verkiezingen (her)start het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) met een nieuwe bemanning.
Het CPBW is het overlegorgaan bij uitstek voor welzijn en preventie op de werkvloer, met een breed takenpakket en specifieke samenstelling.
Elke organisatie in de privésector met 50 of meer werknemers moet bij wet een CPBW in het leven roepen. Dat buigt zich over welzijn op het werk: gezondheid, arbeidsveiligheid en -hygiëne, ergonomie, milieu en psychosociale belasting.
De samenstelling van het Comité
Welzijn is een zaak van werkgever en werknemers. Dat blijkt ook uit de samenstelling van het Comité: daarin zetelen werkgeversafgevaardigden en werknemersvertegenwoordigers samen. Deze laatste worden gekozen via sociale verkiezingen, die om de vier jaar plaatsvinden. Afhankelijk van de omvang van je bedrijf, verschilt het aantal personeelsvertegenwoordigers in het CPBW.
Belangrijk!
Sociale verkiezingen organiseren is verplicht zodra je organisatie 50 werknemers telt. De verkiezing verloopt via een strikte procedure. Maar stelt niemand zich kandidaat, dan komt er geen CPBW. Medewerkers worden dan vertegenwoordigd via een personeelsafvaardiging of – bij afwezigheid – door de werknemers zelf.
Als werkgever duid je zelf de werkgeversafvaardiging aan. Daarvoor stel je een lijst op met de leidinggevende functies en koppel je er de namen aan.
Breed takenpakket
Het Comité heeft een adviserende, informerende en toezichtsrol.
Het takkenpakket bestaat onder meer uit:
- voorafgaand advies bieden bij de keuze en aankoop van persoonlijke beschermingsmiddelen;
- de onderneming informeren over keuringen en controles van persoonlijke beschermingsmiddelen;
- de aangeduide interne preventieadviseur goedkeuren;
- advies geven over de keuze en aanstelling van de externe diensten voor technische controle en andere instellingen en deskundigen;
- voorstellen formuleren voor het Globaal Preventieplan en Jaaractieplan;
- specifieke bevoegdheden op het vlak van het onthaal van nieuwe werknemers;
- de regionale milieuregelgeving opvolgen;
- de relaties met de FOD WASO onderhouden.
Ondanks het aanzienlijke bevoegdhedenpakket van het CPBW, blijft de wet redelijk vaag over hoe het Comité precies moet functioneren. Het zijn de sociale partners die de spelregels bepalen en in een huishoudelijk reglement gieten.
Heeft je organisatie geen ondernemingsraad, dan krijgt het CPBW een extra bevoegdheid: de economische en financiële informatiegegevens van het bedrijf, kortweg EFI, ontvangen. De wetgeving vertelt niets over hoe het CPBW die bijkomende bevoegdheden in praktijk moeten aanpakken. Dat leg je best vast in het huishoudelijk reglement.
Wie doet wat?
Ieder lid van Comité heeft een specifieke rol.
Wie? | Aanwezigheid? | Taken? |
Werkgeversafvaardiging: voorzitter (en andere directieleden van de organisatie) | Maximaal met evenveel aanwezig als de werknemersafvaardiging | Belangrijkste opdrachten zijn de vergadering leiden en de agenda opstellen. |
Werknemersafvaardiging: volgens de sociale verkiezingen | Met minstens 2 aanwezig, tenzij anders bepaald in het huishoudelijk reglement | Staan open voor overleg en compromis op een discrete manier. |
Hoofd interne preventiedienst | Altijd verplicht aanwezig | Maakt en verdeelt de uitnodiging en het verslag van elke vergadering en heeft een onafhankelijke en adviserende rol. |
Arbeidsarts | Mag altijd aanwezig zijn, maar komt doorgaans een keer per jaar | Licht zijn/haar adviezen toe na de jaarlijkse rondgang en heeft een onafhankelijke en adviserende rol. |
Andere (interne of externe) preventieadviseurs | Interne preventieadviseurs mogen altijd aanwezig zijn, de externe enkel op uitnodiging | Hebben een onafhankelijke en adviserende rol. De externe adviseurs lichten bijvoorbeeld bepaalde studies of onderzoeken toe. |
Andere specialisten of deskundigen: zoals een vertrouwenspersoon of milieucoördinator | Enkel op uitnodiging van het CPBW | Nemen een informatieve rol op als specialist voor projecten, maatregelen, studies … |
FOD WASO TWW* | Op eigen initiatief of op uitnodiging | Bij een specifiek probleem, klacht, ernstig arbeidsonderzoek of bij een negatieve vaststelling na een inspectie. |
* Het Toezicht op het Welzijn op het Werk van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal
Hoe verloopt een vergadering van het CPBW?
De werkgever zorgt ervoor dat het Comité maandelijks samenkomt. Extra vergaderingen kunnen onder meer plaatsvinden, wanneer minstens een derde van de werknemersvertegenwoordigers in het Comité hierom verzoekt of wanneer de met het toezicht belaste ambtenaar een overleg organiseert.
Bij elke vergadering zijn er 4 stappen:
- Tot 10 dagen voor de vergadering dienen de deelnemers agendapunten in.
- 8 dagen voor de vergadering verstuurt de interne preventieadviseur de uitnodiging, samen met de notulen van de vorige vergadering en eventueel bijkomende documenten, afhankelijk van de agendapunten.
- De vergadering vindt plaats volgens het huishoudelijk reglement.
- 8 dagen na de vergadering deelt de preventieadviseur de besluiten en adviezen met alle werknemers via de valven of een gelijkaardig communicatiekanaal. Denk bijvoorbeeld aan intranet.
5 tips voor een vlotte start van het CPBW
Vooral de interne preventieadviseur neemt een belangrijke rol op binnen het CPBW.
Deze tips bevorderen een efficiënte (her)opstart van het CPBW.
- Respecteer van bij het begin de voorziene timing voor de verschillende stappen en documenten.
- Maak een ontwerp van het huishoudelijk reglement tegen de eerste vergadering, bezorg het aan de leden en plaats dit op de agenda. Op die manier neemt de goedkeuring van het reglement minder tijd in beslag.
- Zorg voor een grondige voorbereiding, en vraag dit ook aan de andere leden.
Stel bijvoorbeeld een korte samenvatting op van uitgebreide en complexe documenten, bezorg dit aan de leden van het CPBW en/of stel dit voor tijdens de vergadering.
Hou het integrale document beschikbaar voor inzage. - Vermijd punten die geen direct verband hebben met welzijn op het werk of waar andere kanalen voor bestaan. Voorbeelden zijn technische defecten of zaken waar de ondernemingsraad voor verantwoordelijk is.
- Bewaak op elk moment je onafhankelijke rol als interne preventieadviseur. Hou daarbij altijd het doel voor ogen: overleg en acties nemen die het welzijn van werknemers ten goede komen.
Wat kan Mensura voor je doen?
Bij een opstart van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) komt heel wat kijken. In onze opleiding bezorgt Mensura je de nodige informatie en praktische tips voor de (her)opstart van je CPBW.