Wat weinig werkgevers weten over autisme op de werkvloer

Autisme is een aangeboren aandoening en blijft het hele leven een rol spelen. Bij mensen met een autismespectrumstoornis verwerken de hersenen informatie op een andere manier. Ze ervaren hun omgeving daardoor als onsamenhangend en kunnen zich moeilijk in anderen inleven.

Deze prijswinnende video illustreert hoe kinderen met ASS de werkelijkheid (kunnen) ervaren.

Autisme is geen zeldzame stoornis. Vlaanderen telt met ongeveer 42.000 mensen met een ASS. De kans dat een van uw werknemers autisme heeft, is dus reëel.

Niet elke persoon met autisme is zich bewust van de aandoening. En wie er zich wel van bewust is, houdt het misschien liever voor zich. Uit angst voor afwijzende reacties, of belemmering van de loopbaan. Probeer daarom als werkgever autisme uit de taboesfeer te halen. Als u duidelijk maakt dat een ASS geen belemmering hoeft te zijn kan de werknemer in kwestie meer zichzelf zijn, wat de sfeer op de werkvloer ten goede komt.

De vertrouwenspersoon kan een centrale rol spelen als vast aanspreekpunt, wat de communicatie vergemakkelijkt. Samen met de werknemer kan hij een werkwijze op maat opstellen: waar schuilen de obstakels en hoe zijn die te vermijden?

Als uw werknemer niet zelf aangeeft dat hij of zij autisme heeft, is het niet altijd evident om de aandoening te herkennen of te bespreken. Typische of unieke kenmerken van autisme zijn er niet: de stoornis uit zich op duizenden verschillende manieren. Een kant-en-klare manier om een werknemer met autisme te begeleiden bestaat dus niet.

Medewerkers met ASS kunt u met deze eenvoudige ingrepen meer comfortabel laten werken.

1. Gebruik klare taal en maak duidelijke afspraken

Voor medewerkers met autisme kunnen sociale interactie en flexibiliteit hindernissen zijn. Dat uit zich onder andere in moeizame sociale interacties, een stroeve communicatie en niet flexibel denken en handelen, wat kan leiden tot conflicten op de werkvloer.

Oplossing: anticipeer door zo helder mogelijk te communiceren. Dat betekent dat boodschappen duidelijk en concreet moeten zijn, zonder figuurlijk taalgebruik of verbale ballast. Zeg bijvoorbeeld niet ‘deze opdracht is een harde noot om te kraken’, maar wel ‘deze opdracht is moeilijk’.

Ook uitgeschreven opdrachten kunnen ondersteuning bieden. Daarnaast is regelmatig feedback geven belangrijk om misverstanden te voorkomen.

Hou er bij interne communicatie rekening mee dat de boodschap concreet, logisch en visueel moet zijn. Visuele ondersteuning maakt informatie voor medewerkers met autisme toegankelijk en begrijpelijk.

2. Zorg voor een prikkelarme werkomgeving

Collega’s met autisme zijn vaak gevoelig voor bepaalde prikkels. Soms kan ‘onschuldig’ geroezemoes al de concentratie van werknemers die aan autisme lijden bemoeilijken.

Oplossing: dempende tussenschotten op het bureau, een rustige ruimte of een koptelefoon die storende prikkels buitensluit kunnen soelaas bieden.

Ook bij de inrichting van het gebouw (bekleding, meubilering) is het belangrijk om te rekening gehouden met mensen die een andere informatieverwerking hebben. Knipperende lichten of sterke lichtinval ervaren medewerkers met autisme als storend. Daarnaast is een goede luchtkwaliteit voordelig voor alle medewerkers.

3. Een goede organisatie biedt houvast

Tot slot is een goede organisatie een belangrijke houvast voor medewerkers met een ASS.

Oplossing: een duidelijke planning van taken en deadlines, helpt hen om het overzicht te houden. Respecteer zo veel mogelijk dat schema.

Lees ook:

• Luisteren, adviseren, bemiddelen: vertrouwenspersonen over hun job