De vaakst voorkomende beroepsziekte in België is ‘tendinitis’ of peesontsteking. Dat blijkt uit het jaarlijkse overzichtsrapport van het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico’s (Fedris). Ook zenuwletsels en lagerugpijn zijn veelgehoorde klachten.

Wordt een werknemer ziek door de taken die hij uitvoert of door omgevingsfactoren op de werkplek, dan heet dat een ‘beroepsziekte’. Het aantal aanvragen voor een erkenning van een beroepsziekte blijft al jaren stabiel. In 2017 dienden 9087 Belgen een aanvraag in, een lichte daling in vergelijking met 2016.

Ook de top 10 van de meest voorkomende beroepsziekten blijft grotendeels ongewijzigd.

1. Tendinitis
Tendinitis ligt aan de basis van 32% van de aanvragen. Vaak veroorzaakt is overbelasting de oorzaak. Krachtige repetitieve bewegingen of een slechte houding zijn de boosdoener. Op termijn kan een peesontsteking leiden tot verlies van spierkracht of minder beweeglijke armen of benen.

2. Aantasting van de zenuwfunctie door druk
Bij intense beweging verhoogt de druk op de zenuwen. Blijft die druk aanhouden, dan dreigt er overbelasting of zelfs een zenuwletsel. Een bekend voorbeeld is het carpaletunnelsyndroom, waarbij de zenuw in de pols aangetast is. Patiënten ervaren tintelingen in hun vingers en kunnen moeilijk voorwerpen vasthouden.

3. Ischias, hernia en artrose door te tillen of door mechanische trillingen
Ook lagerugpijn kan het gevolg zijn van verschillende aandoeningen: ischias (zenuwpijn), een hernia (slijtage of een scheur van een tussenwervelschijf) en artrose (slijtage van het kraakbeen). De juiste tiltechnieken en -houding roepen lage rugpijn een halt toe.

4. Been- en gewrichtsaandoeningen
Been- en gewrichtspijn is een verzamelnaam voor aandoeningen die leiden tot stramme spieren en gewrichten. Vaak zit overbelasting daar voor iets tussen. De klachten steken niet alleen de kop op in een productieomgeving. Ook bij beeldschermwerk krijgen bepaalde gewrichten, zoals de pols of elleboog, het hard te verduren.

5. Hypoacousie of doofheid door lawaai
Lawaaidoofheid leidt mogelijk ook tot concentratievermindering, stress of een verhoogde kans op arbeidsongevallen. Medewerkers zijn immers minder goed in staat om alarmsignalen op te pikken. Als werkgever kunt u verschillende stappen ondernemen om gehoorschade te voorkomen.

6. Dermatites en dermatosen door het arbeidsmilieu
Gemiddeld 1 op de 2 Belgische medewerkers komt in aanraking met chemische stoffen. Bij een langdurige blootstelling of een allergische reactie kunnen er huidaandoeningen zoals dermatites en dermatosen optreden. De ontstekingsreactie veroorzaakt jeuk en roodheid. Met een risicoanalyse, metingen en opleidingen vermindert u de blootstelling aan (chemische) stoffen.

7. Been- en gewrichtsaandoeningen van de bovenste ledematen door mechanische trillingen
Elektrisch gereedschap zoals een drilboor of een pneumatische hamer dragen via de handvatten trillingen over op handen, polsen, ellebogen en schouders. Op termijn kan dat tot zenuw- en spieraandoeningen leiden en in enkele gevallen zelfs tot letsels aan botten en gewrichten.

8. Mesothelioom door asbest
Meer dan 85% van mesotheliomen – meer bekend als longvlieskanker – is te wijten aan het inademen van asbestvezels. Met een asbestinventaris en bijbehorende opleiding beperkt u de gevaren tot het minimum.

9. Tuberculose bij beroepen met sociaal contact
Tuberculose – kortweg tbc – is een besmettelijke infectieziekte die de longen aantast. Vooral zorgverleners lopen risico om tbc op te lopen. Lang niet iedereen die is besmet, wordt ziek. Tot 90% overwint de infectie op eigen kracht.

10. Goedaardige aandoeningen van het borstvlies door asbest
Niet alle asbestaandoeningen zijn levensbedreigend. Zo kunnen er na (matige) blootstelling borstvliesverdikkingen ontstaan die vrijwel nooit klachten veroorzaken. Personen met zo’n verdikking hebben evenveel kans om andere asbestziekten op te lopen dan wie in dezelfde mate in aanraking kwam met asbest.

Bron: Fedris

“Tendinitis is sinds 2012 een door Fedris erkende beroepsziekte. De sterke stijging van de aanvragen de laatste jaren is het gevolg van een inhaalbeweging”, aldus Marie-Noëlle Schmickler, directeur Medisch Toezicht. “Dat er nog een steeds toename is van asbestgerelateerde aandoeningen, komt door de lange latentietijd laattijdige effecten van asbest in het lichaam. Kankers door asbest treden pas op na 20 tot 30 jaar na blootstelling.”

Ook opmerkelijk: vier beroepsziekten zijn terug te leiden tot ergonomische klachten. Gerrit Pollentier, preventieadviseur ergonomie: “Veel werkgevers leveren al inspanningen om de lichamelijke belasting op het werk te beperken. Maar een al te monotone belasting van ons lichaam is nog vaak de boosdoener. Naast overbelasting vermijden, moet er ook aandacht zijn voor onevenwicht en onderbelasting. Bij beeldschermwerk vormt langdurig stilzitten zo bijvoorbeeld een risico voor de gezondheid.

Bij een ergonomisch goed ontwerp van werkplek en werkomgeving wordt niet alleen de lichamelijke belasting beperkt. De omgeving lokt tegelijk ook spontaan gezonde afwisseling uit tussen houdingen en bewegingen.”