Tussen rouw en werk: “Rouw komt hoe dan ook mee naar de werkvloer”

Daisy Buttiens verdiepte zich jarenlang in het thema rouw als lid van de Werkgroep Verder, een organisatie die nabestaanden opvangt na de zelfdoding van een familielid of geliefde. Ze organiseerde mee lotgenotencontact voor nabestaanden, gaf vormingen en werkte samen met heel wat andere organisaties. Die inzichten neemt ze vandaag mee in het bedrijfsleven als preventieadviseur psychosociale aspecten. Zo helpt ze rouw bespreekbaar maken op de werkvloer.
 

Daisy: “Dat klopt. In de vele gesprekken die ik over het thema heb gevoerd, was iedereen het erover eens: een verlieservaring heeft een langdurige impact op alle aspecten van je leven, ook op het werk. Het is daarom belangrijk om rouw ook bespreekbaar te maken binnen die specifieke context.”

“Als preventieadviseur ervaar ik nu vanop de eerste rij wat nabestaanden me vroeger vertelden. Komende uit een wereld waar rouw heel erg bespreekbaar was, is het contrast met de bedrijfswereld groot. Nabestaanden voelen zich vaak geïsoleerd in hun verdriet. Leidinggevenden en collega’s geven aan dat ze zich ongemakkelijk voelen bij rouwsituaties en niet weten wat te zeggen. Op hun beurt zijn nabestaanden bang dat ze beoordeeld zullen worden over hun manier van rouwen en zwijgen dan maar.”

“Een oud-collega maakte in Nepal een verwoestende aardbeving mee. Wat overbleef na de aardschok was een vreselijk zicht: een stad in puin en overal huilende mensen die schreeuwden om hulp. Maar achter zich zag ze de bergen, de ongeschonden natuur, alsof er niets was gebeurd. De rest van de wereld draaide dus gewoon verder. In de weken na de aardbeving trok ze regelmatig de bergen in om even tot rust te komen, weg van de chaos.

Iets vergelijkbaars gebeurt wanneer mensen geconfronteerd worden met een heftig verlies, zoals een overlijden, echtscheiding of ontslag. Dat lijkt op een aardbeving die een enorme ravage aanbrengt in je leven. Je komt in een constante slingerbeweging terecht: van de stad – de confrontatie met wat er niet meer is – naar de bergen – herstel, afleiding en focus op wat er wel nog is.

Waar die slingerbeweging start en hoe snel die heen en weer beweegt, is voor iedereen anders. Het rouwproces wordt een stuk lichter als mensen de ruimte krijgen om hun eigen beweging te volgen en weten dat ze met iemand kunnen praten over hun verlies.”
 

“Zo werkt het helaas niet. Rouwen is een permanent proces, met goede en slechte momenten. Wachten tot het ‘afgerond’ is, zou betekenen dat mensen na een verlieservaring levenslang thuisblijven. En dat is natuurlijk onmogelijk. Rouw komt hoe dan ook mee naar de werkvloer.”

“Als eindwerk in de opleiding tot preventieadviseur psychosociale aspecten ontwikkelde ik een werkinstrument om nabestaanden, organisaties, leidinggevenden en collega’s te helpen praten over rouw op het werk. Tijdens een werkgroep met hr-verantwoordelijken, directies en andere relevante stakeholders bespraken we de struikelblokken en best practices. “Ik werkte infofiches uit voor de vier belangrijkste doelgroepen: organisaties, leidinggevenden, collega’s en de nabestaanden zelf. Die fiches bevatten achtergrondinformatie over de fases van de slingerbeweging en praktische tips, vooral over de manier van communiceren: hoe, wanneer en door wie.

Daarnaast stelde ik een uitgebreid draaiboek, dat als basis kan dienen voor het uitwerken van een rouwbeleid binnen de organisatie. Leidinggevenden kunnen het ook gebruiken wanneer een van hun medewerkers met een heftige verlieservaring wordt geconfronteerd.”