Wat kan, mag of moet de interne preventieadviseur? Enkele pertinente vragen
De regelgeving rond de functie van interne preventieadviseur is erg uitgebreid. Hieronder lijsten we enkele pertinente vragen op over en door preventieadviseurs.
Welke opleidingsgraad moet een preventieadviseur hebben? En hoe wordt dat bepaald?
Er zijn drie niveaus van preventieadviseur: niveau 1, 2 en 3. Preventieadviseurs niveau 1 en 2 moeten verplicht een aanvullende opleiding volgen. Preventieadviseurs niveau 3 (in kleinere ondernemingen categorie C en D) moeten enkel over voldoende basiskennis beschikken.
Welk niveau je preventieadviseur moet hebben, hangt af van tot welke groep je onderneming behoort (A, B, C of D). Die indeling is afhankelijk van de NACE-code en het aantal werknemers.
(Bron: Codex boek II titel 4 Vorming en bijscholing van de preventieadviseurs)
Kan een preventieadviseur niveau 1 of 2 al aangesteld worden tijdens het volgen van de opleiding?
De welzijnswet bepaalt dat preventieadviseurs niveau 1 en 2 de erkende aanvullende vorming met succes moet hebben afgerond voor ze de functie kunnen uitoefenen. Er moet ook een bewijs bestaan dat de opleiding met succes is beëindigd.
In de praktijk worden preventieadviseurs echter vaak al aangesteld voor hun opleiding voltooid is. Dit is zeker het geval als er niemand meer aanwezig is in het bedrijf die de rol van PA kan opnemen. Vaak zal de externe dienst dan gevraagd worden om de persoon in opleiding te ondersteunen. Via het identificatiedocument wordt dan vastgelegd wie wat doet.
Wie stelt een preventieadviseur aan? En hoe gebeurt de vervanging of het ontslag van een preventieadviseur?
De werkgever duidt de interne preventieadviseur aan. Daarvoor heeft hij voorafgaand akkoord nodig van het Comité voor Preventie of Bescherming op het Werk (CPBW). Dat geldt ook bij vervanging of ontslag van een preventieadviseur. Is er geen akkoord van de CPBW? Dan mag de werkgever niet eenzijdig overgaan tot actie maar zal hij het advies moeten vragen van de ambtenaar die is belast met het toezicht/ Die zal dan eerst proberen te bemiddelen tussen de beide partijen alvorens de zaak bij de arbeidsrechtbank aanhangig te maken.
Een preventieadviseur is wettelijk beschermd tegen ontslag. Geldt dit ook voor een preventieadviseur niveau III?
Elke persoon die verbonden is aan de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (IDPBW) is beschermd tegen ontslag, als dat het gevolg zou zijn van de functie als preventieadviseur. De preventieadviseur kan slechts ontslagen worden om een reden die verband houdt met zijn bekwaamheid en die geen afbreuk doet aan zijn of haar onafhankelijkheid als preventieadviseur
Mag een preventieadviseur nog een andere functie uitoefenen in het bedrijf?
Ja, maar er moet zo goed mogelijk een onderscheid zijn tussen de functie als preventieadviseur en de andere functie(s). Om het onderscheid te bewaren, maak je een bijlage op bij de arbeidsovereenkomst, waarin de functies helder beschreven worden. Vermeld daarin, of in het identificatiedocument, ook welk tewerkstellingspercentage de werknemer als preventieadviseur heeft. Vb. 30% preventieadviseur, 70% andere functie.
Mag de preventieadviseur tot het leidinggevende personeel behoren?
De welzijnswet stelt dat preventieadviseurs hun adviserende opdracht vervullen in volledige onafhankelijkheid ten opzichte van de werkgever en de werknemers. Een preventieadviseur wordt benoemd door de werkgever, in overleg met het CPBW. Beide partijen wegen af of de onafhankelijk bewaard kan worden in combinatie met een andere functie. In teken van de onafhankelijkheid komt dat erop neer dat een preventieadviseur geen deel mag uitmaken van het leidinggevende personeel. Ook stelt de welzijnswet dat de preventieadviseur geen werkgevers- of werknemersvertegenwoordiger mag zijn.
(Bron: Artikel 43 van de welzijnswet en FOD WASO - Definitie preventieadviseur).
Aan wie moet de preventieadviseur rapporteren?
De preventieadviseur moet in alle onafhankelijkheid kunnen functioneren. Toch moet de preventieadviseur die aan het hoofd staat van de IDPBW rapporteren binnen de organisatie.
Dat gebeurt aan de persoon die belast is met het dagelijks beheer van de onderneming. In een breder kader heeft de IDPBW de taak om de werkgever, leidinggevend personeel en werknemers bij te staan in het uitwerken, uitvoeren en evalueren van het welzijnsbeleid.
Ons bedrijf is tweetalig. Moet de preventieadviseur beide landstalen machtig zijn?
Om de toepasselijke taalregeling vast te stellen, is het gebied waarin de exploitatiezetel van de onderneming ligt, doorslaggevend.
Concreet wil dat zeggen dat als de exploitatiezetel in Vlaanderen ligt, alle documenten in het Nederlands moeten opgemaakt en gecommuniceerd worden. Hetzelfde geldt voor Wallonië (in het Frans), Brussel-Hoofdstad (tweetalig) en de faciliteitengemeenten (afhankelijk van het bepaalde taalgebied.)
Diezelfde regel geldt voor de preventieadviseur, die de taal volgt van het taalgebied waar de exploitatiezetel ligt. Het staat natuurlijk vrij om voor anderstalige werknemers een vertaling van de documenten te voorzien, en om als preventieadviseur in andere talen te communiceren met werknemers.
(Bron: FOD WASO - Taalgebruik in de sociale betrekkingen tussen de werkgever en de werknemer)
Ben je preventieadviseur (in wording)?