Milieumisdrijf of milieu-inbreuk: kent u het verschil?

Bij een milieu-inbreuk veroorzaakt u geen of beperkte schade voor mens en milieu. Bijvoorbeeld als u administratieve verplichtingen niet naleeft, zoals het indienen van het milieujaarverslag. Of wanneer u bepaalde rapporten en onderzoeken niet ter beschikking stelt voor de Omgevingsinspectie. De inspecteur legt zo’n inbreuk vast in een vaststellingsverslag.

Alleen de afdeling Handhaving van de Omgevingsinspectie mag een milieu-inbreuk sanctioneren, en dat met een bestuurlijke boete die kan oplopen tot 50.000 euro. Daarnaast kan de inspectie ook een bestuurlijke maatregel opleggen (zie verder). Milieu-inbreuken leiden niet tot een gevangenisstraf.

Een milieumisdrijf, daarentegen, brengt wel schade toe aan mens of milieu. Alle schendingen die niet in de bijlage van het Milieuhandhavingsbesluit staan, zijn in principe milieumisdrijven. Concrete voorbeelden zijn sluikstorten, waterwinnen zonder vergunning, vervuild water lozen en illegaal asbest verwijderen.

Stelt een inspecteur een milieumisdrijf vast, dan maakt die meteen een proces-verbaal op. Het parket  beslist vervolgens of de zaak voor de correctionele rechtbank komt. In dat geval krijgt u een minnelijke schikking of een geldboete en/of een gevangenisstraf. Beslist de procureur om het misdrijf niet strafrechtelijk te behandelen, dan is de afdeling Handhaving aan zet en krijgt u een bestuurlijke geldboete van maximaal 250.000 euro. Daarnaast moet u via bestuurlijke maatregelen (zie verder) zo snel mogelijk aan de milieuvoorwaarden voldoen.

Een bestuurlijke geldboete kan dus oplopen tot 50.000 euro bij een milieu-inbreuk en tot 250.000 euro bij een milieumisdrijf. Het exacte bedrag hangt van 3 criteria af: de ernst, de frequentie en de omstandigheden.

1. Ernst van de feiten
   De ernst van de feiten is ook weer van meerdere elementen afhankelijk: het aantal gepleegde feiten, de potentiële impact op het leefmilieu en of er fraude in het spel is. De Omgevingsinspectie bepaalt voor diverse thema’s – afval, bodem, exploitatie zonder omgevingsvergunning … – de ernst van de inbreuk.
    
2. Frequentie
   Pleegde u eerder al gelijkaardige feiten of is er sprake van een structureel probleem? Dan zal de boete vanzelfsprekend hoger liggen.
    
3. Omstandigheden
   • Verzachtende omstandigheden: u nam al actie om de milieuschending te beëindigen.
   • Verzwarende omstandigheden: u werkt niet mee aan het onderzoek, probeert de Omgevingsinspectie te misleiden of stelt zich agressief op.
   • Financiële draagkracht: uw financiële middelen zijn beperkt. In dat geval kan de afdeling Handhaving de boete verlagen.
   • Redelijke beslissingstermijn: overschrijdt het dossier de beslissingstermijn, dan kan de boete lager uitvallen.

Een bestuurlijke maatregel is geen sanctie, maar heeft als doel het leefmilieu te herstellen. Zo’n actie kan verschillende vormen aannemen:

• Bij een stakingsbevel moet u de werkzaamheden stopzetten of mag u materiaal niet langer gebruiken.
• Bij een regularisatiebevel moet u de milieuovertreding beëindigen, de gevolgen ongedaan maken en herhaling voorkomen.
• Een bestuursdwang heeft dezelfde betekenis als een regularisatiebevel, maar de overheid maakt zelf een einde aan de milieuovertreding door bijvoorbeeld de installatie te verzegelen, of illegaal gestort afval te laten verwijderen.

Voert u de bestuurlijke maatregel niet (tijdig) uit, dan riskeert u een dwangsom tot 1.000.000 euro.

De gevolgen van zowel een milieu-inbreuk als een milieumisdrijf zijn niet mals. Bovendien hechten medewerkers én klanten/consumenten steeds meer belang aan een milieuvriendelijke bedrijfsvoering.