Van winteruur naar zomeruur: impact op de werkvloer

Je biologische klok heeft licht nodig om in de pas te blijven lopen. Hierbij spelen allerlei hormonen een rol. Zo produceert de pijnappelklier als het donker is het hormoon melatonine, wat je slaperig maakt.

Licht remt de productie van melatonine juist af. Licht stimuleert bovendien de aanmaak van cortisol en adrenaline, hormonen die je wakker en alert houden. Bij overschakeling van winter- naar zomeruur en omgekeerd dient het lichaam telkens die overgang te maken. Het is dus logisch dat je lichaam een weerslag voelt.

De plotselinge verschuiving in het slaapritme kan leiden tot vermoeidheid, verminderde concentratie en een verhoogd risico op arbeidsongevallen. Vooral in sectoren waar precisie en alertheid cruciaal zijn, zoals in de bouw, logistiek en de zorg, is het belangrijk om hier aandacht aan te besteden.

Het verkeersveiligheidsinstituut VIAS meldt zelfs dat er elk jaar gemiddeld 23% meer ongevallen gebeuren in de week na de overschakeling van winter- naar zomeruur. En dan vooral in de ochtendspits, omdat die zich vaak in het donker afspeelt.

Als werkgever kun je een aantal eenvoudige maatregelen nemen om de impact op de veiligheid en productiviteit van je team te minimaliseren.

1. Breng de meest risicovolle taken in kaart en stel indien mogelijk uit
   De eerste dagen na de overgang zijn werknemers vaak vermoeider en minder alert. Indien mogelijk is het verstandig om gevaarlijke of precisietaken enkele dagen uit te stellen totdat het team zich beter heeft aangepast aan het nieuwe ritme. Dit geldt vooral voor werkzaamheden met zware machines, in de hoogte of in omgevingen waar fouten ernstige gevolgen kunnen hebben. Managers en teamleiders kunnen hier rekening mee houden bij het opstellen van de planning en taken op een verstandige manier verdelen.
    
2. Stimuleer een gezonde slaaproutine
   Informeer werknemers over de impact van het zomeruur en deel eenvoudige tips om de overgang soepeler te laten verlopen. Adviezen zoals het aanpassen van het slaapritme enkele dagen op voorhand, schermtijd beperken voor het slapengaan en voldoende daglicht opnemen kunnen helpen om sneller te wennen aan de nieuwe tijd. Ook het algemeen stimuleren van algemene gezonde gewoontes, zoals bewegen en voldoende hydratatie, kan helpen om de impact van de tijdsverandering te minimaliseren.
   
   Meer weten over de impact van slaap? Lees onze 5 tips voor uitgeruste werknemers.
    
3. Zorg voor extra pauzes en aandacht voor welzijn
   Een eenvoudige, maar effectieve maatregel is het inlassen van extra pauzes in de eerste dagen na de omschakeling. Dit helpt werknemers om vermoeidheid te compenseren en hun focus beter vast te houden.
    
4. Verhoog de aandacht voor verkeersveiligheid en ploegendiensten
   De overgang naar het zomeruur kan ook invloed hebben op werknemers die 's ochtends vroeg of 's nachts onderweg zijn. Vermoeidheid speelt een belangrijke rol bij verkeersongevallen, dus extra bewustwording rond veilige rijgewoonten en een flexibele aanpak voor werknemers die vroeg starten, kan het risico verkleinen. Als werkgever kun je tijdelijke aanpassingen in ploegendiensten overwegen om medewerkers beter te laten acclimatiseren aan de nieuwe tijdsindeling.