Eerste hulp bij chronische aandoeningen op het werk: zo ga je te werk

Bepaalde chronische aandoeningen zoals epilepsie, diabetes en ernstige allergieën kunnen een acute aanval uitlokken. Ook op het werk. Als dat gebeurt, moeten hulpverleners gepast weten te reageren. Met de juiste procedures, een EHBO-kit die op punt staat en de nodige opleiding of bijscholing voor hulpverleners ben je voorbereid.

Werknemers die lijden aan een chronische aandoening zijn niet verplicht om dat kenbaar te maken op het werk. Als werkgever ben je verantwoordelijk voor de organisatie van eerste hulp. Dat houdt ook in dat er juist gereageerd moet worden bij een aanval. Met een risicoanalyse bepaal je hoe je daar het best op organiseert. Denk hierbij aan de opleidingsgraad van hulpverleners, de uitgeschreven EHBO-procedures en het meest geschikte vervoer naar het ziekenhuis.
 

Hoe zit het met de EHBO-procedures?

Een diabetes-, epilepsie- of allergische aanval: stuk voor stuk vergen ze specifieke eerste zorgen. Hulpverleners volgen een opleiding om die correct te kunnen toedienen. Daarnaast leggen EHBO-procedures de nodige stappen vast die hulpverleners moeten volgen. Belangrijk is dat die de hulpverlener voldoende bewegingsruimte bieden om elke situatie persoonlijk in te schatten. 

Vermeld bijvoorbeeld wel wanneer hulpverleners een privéziekenwagen moeten bellen in plaats van de 100-centrale. Maar leg geen beperkende regels op rond welke EHBO-materialen hulpverleners mogen gebruiken.

Om gerichte EHBO-procedures op te stellen, kan je steeds een beroep doen op het advies van de arbeidsarts.

Medicatie: wie voorziet wat?

Medicatie toedienen, valt niet onder eerste hulp. Sterker nog: als werkgever medicatie verstrekken aan medewerkers is verboden. Volgens de letter van de wet horen geneesmiddelen dan ook niet thuis in een EHBO-kit. Een werknemer die medicatie moet nemen, is zelf verantwoordelijk om die bij zich te hebben. 

Hij of zij doet er wel goed aan met een hulpverlener of naaste collega te delen waarvoor de medicatie dient en hoe die moet worden toegediend. Wordt de werknemer onwel, dan weet die persoon wat te doen. 

Sommige organisaties voorzien wel medicijnen die zonder voorschrift beschikbaar zijn, zoals pijnstillers en keelpastilles. De verantwoordelijkheid om ze in te nemen, ligt dan bij de werknemer zelf. 

De belangrijkste chronische aandoeningen en bijhorende eerste zorgen

  • Diabetes

Krijgt een werknemer een diabetesaanval? Dan verliest hij of zij het bewustzijn vaak langzaam. Meer dan de helft van de diabetespatiënten voelt een aanval aankomen. De werknemer zo snel mogelijk suikerrijke voeding of drank aanbieden, is dan altijd de boodschap.

  • Epilepsie

Een epilepsieaanval resulteert meestal in bewusteloosheid, stuiptrekkingen en krampachtige bewegingen rond de mond en wangen. Merk je deze symptomen op? Hou dan rekening met volgende stappen:

  • Probeer als dat kan te vermijden dat de medewerker zich kwetst tijdens de val en stuiptrekkingen.
  • Ondersteun het lichaam niet. Zijn de stuiptrekkingen te hevig? Dan kan dat ertoe leiden dat het slachtoffer een schouder uit de kom trekt.
  • Leg enkel een zacht voorwerp onder het hoofd als dat geen extra risico’s veroorzaakt.
  • Steek in geen geval iets in de mond. Zo kan je namelijk jezelf én de werknemer verwonden.
  • Leg de medewerker pas in een stabiele zijligging, wanneer de stuiptrekkingen afnemen.
  • Bel de noodcentrale als de aanval langer duurt dan 5 minuten.
  • Ernstige allergieën

Werknemers met een ernstige allergie hebben in principe altijd een EpiPen op zak. Die moeten zij zelf zo snel mogelijk toedienen, wanneer ze een allergische aanval voelen opkomen.

Lukt het hen niet meer om de actie uit te voeren? Dan geldt de algemene regel dat enkel bevoegde personen injecties bij anderen mogen toedienen. Neem in dat geval dus zo snel mogelijk contact op met de arbeidsarts (als die aanwezig is) of de noodcentrale.
 

Zorg voor opgeleide hulpverleners op de werkvloer

Organisaties vanaf 20 werknemers wijzen verplicht interne EHBO-hulpverleners aan. Heeft je onderneming minder dan 20 werknemers in dienst? Dan moeten er te allen tijde ‘aangeduide personen’ aanwezig zijn. Onze opleidingen ‘Hulpverlener EHBO’ en ‘Hulpverlening voor aangeduide personen’ stomen hen klaar om vlot en correct de eerste zorgen toe te dienen in elke noodsituatie.