Darmkanker: waarom werkgevers bondgenoot zijn voor sensibilisering en screening

“Onvoorstelbaar dat er in onze informatiemaatschappij nog zo veel mensen sterven aan een vermijdbare ziekte”, begint maag-darmspecialist Luc Colemont zijn betoog. De cijfers zijn inderdaad hallucinant. Het risico op darmkanker is 5% in ons land, dus 1 op 20 Belgen wordt er vroeg of laat mee geconfronteerd. Elke dag opnieuw zijn er 25 nieuwe diagnoses en verliezen 8 patiënten de strijd tegen de ziekte.

Verder is er de laatste jaren een opvallende stijging van darmkanker bij dertigers en veertigers. Luc Colemont: “Over de oorzaken tast de wetenschap voorlopig in het duister, maar eetgewoonten en gebrek aan lichaamsbeweging spelen mogelijk een rol.”

Er valt gelukkig ook goed nieuws te melden: de screening via de stoelgangtest werpt vruchten af. Sinds de start van het bevolkingsonderzoek 10 jaar geleden zijn er in Vlaanderen al 30% minder gevallen van darmkanker. Luc Colemont: “Bovendien zijn er bij de deelnemers minder diagnoses in het gevorderde stadium van de ziekte, namelijk 16% terwijl dat bij niet-deelnemers 45% is.”

De stoelgangtest zorgt dus effectief voor een veel vroegere diagnose en bijgevolg dus hogere overlevingskansen. “Binnen het kankeronderzoek onderscheiden we 4 ziektefases, legt Luc Colemont uit. “In de eerste fase heeft darmkanker een genezingskans van meer dan 90%, in de 4e en meest gevorderde fase is dat nog amper 15%.”

Met het gratis bevolkingsonderzoek boeken we dus gezondheidswinst, al moet de lat qua participatiegraad nog veel hoger volgens Luc Colemont: “In 2022 nam in Vlaanderen 48% van de 50- tot 74-jarigen deel, maar in Wallonië en Brussel is de participatiegraad met respectievelijk 20% en 12% nog veel te laag.”

“Waarom slechts een minderheid van de Belgen deelneemt? Niet zozeer omdat ze bang zijn voor de uitslag of eventuele vervolgonderzoeken, maar omdat ze het belang er nog steeds onvoldoende van inzien. Onze overheden moeten dus dringend nog meer investeren in bewustwording en informatie over darmkanker, want het is een echte sluipmoordenaar.”

“Toen ik nog in het ziekenhuis werkte, moest ik elke maand aan 7 patiënten vertellen dat ze darmkanker hadden”, gaat hij verder. “Mijn grote frustratie was dat mensen telkens opnieuw uit de lucht vielen: ‘hoe kan dat toch, ik leef toch gezond?’ Of: ‘mijn bloed is pas nagekeken’. Of ook: ‘ik heb nergens last van’. Ik hoop dat we met Stop Darmkanker die onwetendheid uit de wereld kunnen helpen, met werkgevers als onze bondgenoot.”

Om mee de doelgroep te sensibiliseren en te screenen, komt de bedrijfswereld in the picture. Luc Colemont: “Werkgevers beseffen meer en meer dat het belangrijkste kapitaal van hun bedrijf de gezondheid van hun werknemers is. Velen organiseren al medische check-ups voor hun medewerkers, of een griepvaccinatiecampagne. Dus waarom geen darmkankerscreening voor dertigers en veertigers? Ze kunnen daarnaast ook helpen om het bevolkingsonderzoek te promoten, zodat de deelnamegraad daarvan de hoogte in gaat.”

Enkele grote Belgische werkgevers organiseren intussen al een stoelgangtest bij hun medewerkers en ook in onze buurlanden zijn er voorbeelden van doeltreffende screeningscampagnes. Luc Colemont: “Bij een screening binnen de werkcontext is de deelnamegraad hoog, tot wel 80%. En dat levert op. Want in elk bedrijf van 100 werknemers zijn er 5 die vroeg of laat met de ziekte geconfronteerd zullen worden.”