Stel: u zoekt een nieuwe medewerker, al dan niet voor een fysiek zware job. Om op zeker te spelen, zou u graag alle kandidaten onderwerpen aan een medisch onderzoek. Maar mag dat wel? 

In het kort

Een voorafgaande gezondheidsbeoordeling is wettelijk verplicht voor veiligheidsfuncties, functies met verhoogde waakzaamheid en risicovolle activiteiten.

In alle andere gevallen mag u geen medische informatie vragen van een sollicitant, en is een medisch onderzoek dus uit den boze.

Algemeen genomen: nee. Of een (potentiële) medewerker kampt met gezondheidsproblemen, valt onder het medisch beroepsgeheim. Als werkgever heeft u geen recht op die informatie. Meer nog: iemand weigeren vanwege gezondheidsproblemen is een vorm van discriminatie.

Er zijn uitzonderingen voor jobs met een hoog gezondheidsrisico. In deze drie gevallen is een medisch onderzoek verplicht in de laatste fase van het rekruteringsproces.
 

Dit zijn alle functies waarbij een medewerker zichzelf of anderen in gevaar kan brengen. Denk aan een dienstwapen hanteren, maar ook het bedienen van machines zoals kranen, rolbruggen, hijstoestellen of een heftruck.

Het gaat om alle jobs waar onoplettendheid grote gevolgen heeft en de veiligheid en gezondheid van collega’s in gevaar kan brengen. Bijvoorbeeld: werknemers van de controlekamer van een chemische installatie of operatoren van complexe computergestuurde installaties.

Werken uw medewerkers met gevaarlijke chemische stoffen? Of komen ze in contact met lawaai, trillingen, ioniserende straling of infectieziekten? Ook dan is een voorafgaande gezondheidsbeoordeling wettelijk verplicht. Functies die erg belastend zijn voor de rug vallen hier ook onder. Net zoals mentaal zware beroepen, zoals nachtarbeid.

Medische onderzoeken zijn niet alleen voor sollicitanten verplicht. Ook voor werknemers is een medisch toezicht vereist in specifieke situaties. En een medewerker kan ook zelf een medisch onderzoek aanvragen.

Medewerkers die in hun job een gezondheidsrisico lopen, moeten (meer)jaarlijks op medisch toezicht. Het gaat over dezelfde domeinen als hierboven: veiligheidsfuncties, functies met verhoogde waakzaamheid en risicovolle activiteiten. Een risicoanalyse bepaalt de frequentie van het onderzoek.

Was een werknemer met een veiligheidsfunctie, functie met verhoogde waakzaamheid of risicovolle activiteiten langer dan 4 opeenvolgende weken afwezig? Dan is een medische check-up verplicht binnen de 10 dagen nadat hij of zij opnieuw aan de slag is.

Wanneer iemand binnen uw bedrijf van functie verandert, kan een medisch onderzoek verplicht zijn. Ook hier gaat het om een veiligheidsfunctie, een functie met verhoogde waakzaamheid en risicovolle activiteiten.

Medewerkers kunnen altijd spontaan langsgaan bij een arbeidsarts wanneer ze last hebben van fysieke of mentale klachten gelinkt aan hun job.