Verplichte aanstelling vertrouwenspersoon: wie vervult best deze rol?

Sinds 1 december 2023 is de aanstelling van een vertrouwenspersoon
verplicht voor organisaties vanaf 50 werknemers

Die biedt ondersteuning bij conflicten en psychosociale problemen op de werkvloer. 
Wat maakt van iemand de geknipte persoon om deze rol te vervullen? 

“De keuze voor een vertrouwenspersoon mag geen overhaaste beslissing zijn. Hij of zij vormt immers een spilfiguur om psychosociale risico’s op de werkvloer te voorkomen. Gezien meer dan een derde van alle langdurig zieken in ons land kampt met een psychosociale aandoening, is dat een belangrijke taak”, aldus preventieadviseur psychosociale aspecten Christopher Henrotte

Cruciale eigenschappen

“Als werknemers tijdig naar de vertrouwenspersoon stappen, geraken problemen en conflicten makkelijker opgelost”, stipt Christopher aan. “Daarom is het belangrijk regelmatig te communiceren over de aanwezigheid van die functie in de organisatie en de contactgegevens van de vertrouwenspersoon goed kenbaar te maken.”

“De persoonlijkheid van de vertrouwenspersoon is een belangrijk criterium bij de aanstelling ervan. Een flinke dosis empathie en een warme uitstraling zijn onmisbaar. Die eigenschappen helpen werknemers immers om vrij hun emoties te durven uiten. Daarnaast moeten vertrouwenspersonen bij conflicten onpartijdig luisteren naar ieders kant van het verhaal. Alleen zo creëren ze een veilige omgeving, waarin werknemers een stap terug kunnen zetten en mogelijke oplossingen kunnen overwegen.”

“Tot slot staan vertrouwenspersonen best sterk in hun schoenen. Ze komen in contact met heel uiteenlopende situaties en problematieken. Het is dan zaak om de eigen grenzen te bewaken.”

Hulp nodig bij het zoeken naar de juiste kandidaat?

In de rolomschrijving zetten we de belangrijkste criteria op een rijtje.

Strikte selectieprocedure

De aanstelling van een vertrouwenspersoon gebeurt via een specifieke procedure. Zo moet er consensus bestaan rond de persoon die de rol zal opnemen. De werknemersafvaardiging in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) dient daarvoor zijn akkoord te geven.

Lukt het niet om tot een beslissing te komen, dan zal de inspectie Toezicht Welzijn op het Werk bemiddelen en adviseren. Als ook dat geen zoden aan de dijk brengt, ligt de uiteindelijke beslissing bij de werkgever. Kiest hij of zij ervoor om het advies van de inspectie niet op te volgen, dan licht de werkgever het CPBW in over de reden daarvoor. 

Let op!

In organisaties met minder dan 50 voltijdse werknemers blijft de aanstelling van een vertrouwenspersoon facultatief. Neemt iemand binnen de organisatie de rol op zich, dan gelden dezelfde principes.

Verplichte opleiding

Om vertrouwenspersonen zo goed mogelijk op weg te helpen, zijn een basisopleiding en jaarlijkse bijscholing wettelijk verplicht. De Codex voorziet bij de nieuwe wetgeving in een overgangsperiode van maximaal 2 jaar.
Zo is het in eerste instantie niet van tel of de aangestelde vertrouwenspersoon de vereiste opleiding al gevolgd heeft. 

Een vliegende start als vertrouwenspersoon

In de basisopleiding vertrouwenspersoon verwerf je de nodige vaardigheden om mentale moeilijkheden bij collega’s tijdig te herkennen en correct in te grijpen. Laat je door experten uit het werkveld gidsen door het wettelijke kader, vergaar nieuwe inzichten door concrete praktijkvoorbeelden, en breid je netwerk uit met
collega-professionals.

Schrijf je in voor de opleiding >>