Het wetsontwerp rond de verplichte aanstelling van een vertrouwenspersoon in organisaties vanaf 50 werknemers treedt op 1 december 2023 in voege. De persoon of personen die worden aangesteld, hoeven niet noodzakelijk de vereiste opleiding al gevolgd te hebben. Ten laatste twee jaar na de aanduiding dient die voltooid te zijn.

Voortaan is het voor organisaties vanaf 50 werknemers verplicht om een vertrouwenspersoon aan te stellen. Daarvoor is een specifieke procedure vastgelegd. Het is belangrijk dat er consensus is rond de persoon die deze functie zal opnemen. Daarvoor is het akkoord nodig van de werknemersafvaardiging in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk. 

Lukt het niet om tot een akkoord te komen? Dan zal de inspectie Toezicht Welzijn op het Werk tussenkomen en proberen de partijen te verzoenen. Brengt dat geen zoden aan de dijk, dan formuleert de inspectie een advies, maar de uiteindelijke beslissing is aan de werkgever. Als die beslissing niet in lijn ligt met het advies van de inspectie, dan moet de werkgever het Comité inlichten over de reden daarvoor.

Zijn er meerdere vertrouwenspersonen aangeduid, dan moet minstens één van hen deel uitmaken van het personeel. Dat garandeert dat werknemers kunnen spreken met een vertrouwenspersoon die voldoende kennis heeft van de structuur, werking en cultuur van de onderneming.

Let op: voor organisaties met minder dan 50 werknemers blijft de aanstelling facultatief maar geldt hetzelfde principe. Bij de keuze van een vertrouwenspersoon dient in eerste instantie iemand van de eigen organisatie geselecteerd te worden.

Het is in eerste instantie niet van tel of de aangestelde vertrouwenspersoon al de vereiste opleiding heeft gevolgd. De Codex voorziet in een periode van maximaal twee jaar na de aanduiding om de opleiding te voltooien. Vertrouwenspersonen zijn daarnaast wettelijk verplicht om zich jaarlijks bij te scholen.

Ondersteuning bieden bij conflict en psychosociale problemen in jouw organisatie? De basisopleiding vertrouwenspersoon reikt je de handvaten aan.

Heidi Henkens, preventieadviseur psychosociale aspecten: “De keuze voor een vertrouwenspersoon mag geen overhaaste beslissing zijn. Het is geen formaliteit, maar een belangrijk element in de preventieve aanpak van psychosociale risico’s binnen organisaties. Vanuit Mensura kunnen we ondersteuning bieden voor selectiegesprekken, als er meerdere kandidaten zouden zijn. Om een houvast te geven bij de selectie hebben we alvast een rolomschrijving opgesteld.”