Wat betekent Koning Winter en werken bij koude voor jou?

Een te koude werkplek is niet aan te raden. Werknemers presteren minder goed en kunnen ziek worden. Ook het winteruur kan invloed hebben op je gezondheid. Uurwisselingen kunnen tot een winterdipje leiden.

Koude op de werkplek

1. De Belgische wetgever maakt een onderscheid tussen koude van klimatologische oorsprong en koude van technologische oorsprong.
   • Klimatologische oorsprong: buitenwerkers en werkers in onverwarmde loodsen
   • Technologische oorsprong: werknemers in koelruimtes, frigo’s
2. Bij het werken in koude probeert het menselijk lichaam via de stofwisseling een balans te houden waarbij de ‘kerntemperatuur’ (de inwendige lichaamstemperatuur) op 37°C blijft.
   • Bij een te koude werkplek kan die ‘kerntemperatuur’ verstoord worden en ook andere vitale lichaamsfuncties kunnen er onder lijden.
   • Onderkoeling kan het gevolg zijn. In heel erge situaties kan hartstilstand (minder dan 35°C) optreden.

Het winteruur

1. Op 26 oktober trad het winteruur in werking. De omschakeling van zomeruur naar winteruur of omgekeerd heeft gevolgen voor onze biologische klok.
   • Tijdens de zomer wordt het later licht, maar zijn de dagen langer.
   • Tijdens de winter wordt het vroeger licht, maar zijn de dagen korter.
2. De term "biologische klok" (of "circadiaans ritme") verwijst naar het systeem waarmee het menselijk lichaam een aantal vitale functies regelt over een periode van 24 uur. Ons organisme wordt aangestuurd door signalen van buitenaf:
   • voedselinname
   • lichaamsbeweging
   • buitentemperatuur
   • het licht
3. Wanneer we niet aan licht worden blootgesteld, kan onze biologische klok ontregeld raken, met gevolgen voor de cognitieve functies, slapen en waken, het geheugen, de cardiovasculaire functies, enz.
   • Werknemers in koelcellen uit de distributiesector, bouwvakkers, straatwerkers, politieagenten, postbodes, marktkramers, werknemers uit de agrarische sector, e.a. zijn vaak vroeg op pad en starten hun dagtaak als het donker is. Bij de terugkeer naar huis is het vaak al donker.
   • Deze werknemers bouwen gemakkelijk een slaaptekort op. Dit kan niet altijd ingehaald worden.

Hoe bescherm je je tegen de koude en blijf je waakzaam tijdens het winteruur?

1. Bescherming tegen koude
   • Zorg voor aangepaste beschermingskledij: handen, hoofd, voeten en lichaam dienen voldoende beschermd te worden.
   • Las geregeld pauzes in voor jouw werknemers.
   • Scherm de werkplek (indien in openlucht) af van kou, wind of regen.
   • Bij kou van technologische oorsprong, zorg dat de werknemers niet te lang verblijven in gekoelde ruimtes.
   • Verstrek warme dranken.
   • Stel rustlokalen ter beschikking.
   • Zorg ervoor dat de werknemers hun kledij kunnen drogen in een lokaal dat hen ter beschikking is gesteld.
2. Voorzorgen bij omschakeling van zomeruur naar winteruur
   • Een goede nachtrust is essentieel om de gevolgen van de omschakeling te beperken.
   • Probeer in je planning rekening te houden met de verandering van het uur en doe de gevaarlijkste taken enkele dagen vroeger of later.
   • Wees voorzichtig in het verkeer en neem eventueel het openbaar vervoer in plaats van de wagen.

Meer informatie over werken in een koude omgeving

• Brochure FOD WASO Thermische omgevingsfactoren
• Beswic: Werken bij koude temperaturen
• Arboportaal kou